Fotozoeken! Zoeken met foto's, dateren of de herkomst achterhalen. Wie, wat en wanneer van foto's?

Afbeelding: Reis Lourdes ca. 1922 Bron: archief Hennekam Vermeulen

In deze blog allerlei tips, bronnen en tools om de herkomst van historische of digitale of  gedigitaliseerde foto's te achterhalen, en tips om personen, gebouwen en voorwerpen te identificeren en foto's c.q. te dateren.

In veel digitale foto's worden, evenals bij digitale files, zoals  Microsoft, Word, Excel en Access en Gmail, zijn  metadata opgeslagen. Gegevens over het apparaat waar de foto mee is genomen, de plaats (geodata: coördinaten), de pc of fototoestel waarmee een file is gemaakt etc. Digitale foto's op het Internet bevatten dus vaak meer informatie dan u denkt.

Met de metadata heb ik al van heel wat personen/files de verplaats/oorsprong kunnen achterhalen.  Voorbeeld: 

In de database met 22.500 persoonsdossiers (deels met foto, zie voorbeeld) van Nederlandse krijgsgevangenen tijdens WOII heb ik de foto digitaal uitgeknipt en daarmee gaan zoeken. Gaf verrassend nieuw zoekresultaat.

Zoeken met foto's kan oook, zonder één geschreven woord te gebruiken. Bijvoorbeeld met Baidu Image, Bing Image (gebruik 2de icoontje in zoekbalk, met het 1e icoontje kun je met geluid zoeken), Image Raider, TinEye ,  Google Reverse Image Search (de bekendste), Sogou Image search (uit China, daar de 2de zoekmachine, verrassend goed).

Tip: bij Google Reverse Image kun je de site operator gebruiken. Dat wil zeggen bv alle foto's uit een bepaald land, bijv. Nederland is site:nl Dit doe je na uploaden foto.

In het portal HostingChecker kun in één run bij verschillende site 'Reverse Image Search 'zoekopdrachten laten uitvoeren. En ze geven ook nog allerlei andere tips.

De beste reverse image zoeker is die van Yandex , PimEyes en Karmadecay (= reverse image search tool for Reddit) .  Deze laatste richt zich vooral op het herkennen van gezichten. Gebruik deze bijvoorbeeld als je met de profielfoto's van sociale media accounts (zie afb) zoekt. Werkt niet met mijn Twitter profielfoto. 😅 PimEyes is gratis (met een account, max 10 keer p.d. zoeken, betaalde versie is beter)

Zoeken met profiel foto van minister Sigrid Kaag in PimEyes

Als je een foto hebt geuploaded voor Reverse Image Search in Google Afbeeldingen verander dan de door Google gegeneerde tekst eventueel in de zoekbalk bijvoorbeeld als alleen resultaten uit bepaalde landen wilt hebben:

Wijzig Prins Bernhard in site:fr

Je krijgt dan alle Franse sites waar deze foto op staat. 
Uiteraard kun je ook de tekst wijzigen bijv. in Prince Lippe

Deze mogelijkheid heb je niet bij Yandex Image, maar daar kun je wel snel met de optie Select crop area zoeken met een deel van een foto (zie afb.) en dat kan verrassende resultaten opleveren:

Ga je met een kleurenfoto zoeken en bevallen de resultaten je niet, zet de foto dan om naar zwart-wit of pak slechts een fragment of essentieel deel (bv een gezicht) van de foto. Ga het dan opnieuw proberen. Let op: de kleinste details zijn van belang als je personen of gebouwen op foto's wilt gaan achterhalen.  Logo's, schoenen, lettertypes, achtergrond, nummerplaten, etc.

Details, details, details. Elk detail op een foto kan belangrijk zijn.

Tip: gebruik reverse image zoeken ook om uit vinden waar gebouwen staan.  Wist je dat deze functie 'zoeken met de omgeving' tegenwoordig ook in Google Maps Android versie zit? 

Zet zeker de Google Lens app op je telefoon (IOS of Android), daarmee kun je zoeken naar afbeeldingen of delen van afdelingen, teksten en nog veel meer. Google Lens is sinds kort ook beschikbaar in de Chrome Browser.

Met een Exiftool  zijn de metadata te achterhalen die meestal in digitale foto's worden opgeslagen, zoals type camera, plaats, datum en tijd waar de foto is genomen etc. Zelf gebruik ik regelmatig de Exif Viewer , dat is een extensie in Google Chrome. Online kan het met bijvoorbeeld FotoForensics. Een foto hoef je alleen maar te uploaden of zoeken met de hyperlink. 

Bij Twitter, Facebook en ook bij Blogger (deze blog) wordt de metadata [vaak of deels] weggehaald.  Je kunt dan wel zoeken met de afbeelding (en mogelijk alsnog de metadata vinden). Ga binnen de Chrome browser maar met de muis op bovenstaande madelief foto staan en klik op je rechter muisknop. Kies nu afbeelding zoeken met Google. Resultaat:

Andere browsers hebben ook allerlei mogelijkheden (Extensions of plugins) om te zoeken met foto's, bijvoorbeeld Firefox add-ons.

Als je Google Foto's gebruikt voor de opslag van afbeeldingen, kun je op informatie klikken én wordt ook een klein deel van de metadata 'vertaald'. :

Hierboven heb ik de meest simpele methodes beschreven om de herkomst. metadata van digitale foto's te achterhalen. Er zijn nog veel meer mogelijkheden en tools, bijvoorbeeld:

• Aliprice een app voor Google chrome browser.  Een handig hulpmiddel om de productbron op Alibaba.com, 1688.com en taobao.com te vinden aan de hand van foto's. Alibaba, de grootste online winkel ter wereld, heeft zelf ook zo'n Image Search applicatie.
• Amazon Rekognition.  Och, je dacht bij Amazon kan ik alleen online boodschappen doen. Ze doen ook aan beeld- en videoanalyse.
• Animeer je familiefoto's (gewoon geinig) of maak ze scherper met de Photo Enhancer en ga daarna zoeken.
• Azure Facial Recognition (MIcrosoft)  uitstekende gezichtsherkenning tool. Eerstye 30 dagen gratis.
• Clarifai  Gratis is de demo.  Professioneel zoeken. Beelden gebruiken om andere beelden te 
• Epoch Converter  kunt u Unix Timestamps (staan in soms in metadata) omzetten naar de echte data.  Bijv. bij Tweets.  Ga op de datum/tijd van een tweet staan en klik op rechtermuisknop. Kies Inspecteren en daarna tijd (Unix Time) ophalen
• Etools, een metadata zoekmachine uit Zwitserland
• ExifTool Tag Names all tags recognized by ExifTool.
• Flickr search Deze 'beeldbank' heeft me al vaak geholpen. Gebruik rechtsboven de optie Advanced.   Door gebruik te maken van de data opties heb ik al een paar mensen die op een bepaalde plaats in Italië waren bij het Comomeer terug gevonden. Zoeken naar video kan ook.
• FindClone.ru reverse image/facial recognition Inloggen, Gezichtsherkenning. Russische site.
• Foto editor in je browser. Een hele fijne. Is gratis, geen reclame, geen cookies etc.  Gelijk fijn mee aan de slag.  Aanrader!
• Geo Search tool YouTube niet alleen foto's hebben metadata.
• Getty Image search voor zoeken naar stock foto's ideaal, maar ook om de herkomst van beeldmerken die je foto's ziet terug te vinden.  Je kunt ook het nog commerciëler Shutterstock gebruiken.
• Google Cloud Vison API kan er veel over vertellen, maar wordt deze blog drie keer zo lang. Lees zelf de mogelijkheden.
• Google shopper.   Een Android app om de prijzen van je boodschappen te analyseren aan de hand van een foto.
• Google Streetview Ontdek zelf de ongekende mogelijkheden. [mijn foto's daar zijn al meer dan 12 miljoen keer bekeken  ;-)  ]
• GraphicsAtlas tools om met name van oudere foto's de herkomst/datering te vinden. Welke fotografisch afdrukprocédés werden er in welke tijd gebruikt!   Site van het Image Permanence Institute (RIT)
• IBM Image Detection. Dan ben je echt wel een profi als je deze tool gaat gebruiken. Bij Watson Visual Recognition hangt wel een prijskaartje.
• IQDB zoeken met plaatjes en foto's op specifieke websites kunst, manga, wallpaper. Strip zoeker dus
• Jeffrey's Exif viewer. Welke metadata zitten er achter een digitale foto.
• Online OCR Haal teksten uit beeld (JPG, BMP, TIFF, GIF)   en bestanden (PDF). Gratis. Is gelijk aan New Online OCR Tool (to take an image and convert characters to text)
• PhotoMe Duits degelijk. Metadata van een foto achterhalen.
• Picsearch Vreemde zoekmachine, die soms verrassende resultaten geeft. Gebruik de Advanced search option met filter
• Pinterest Visual search tool Pinterest account nodig. Rechtsonder zit icoontje om met beeld te zoeken.
• Reddit in je Reverse Image zoekstring zetten en je krijgt de  foto van heel veel nieuws websites bv    site:redddit.com
• Remove bg Remove Image Background.  Haal de achtergrond bij een foto weg. Gratis
• RKD database  Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie heeft meer dan 42000 fotografen opgenomen in hun database. Naast persoonsgegevens kun je zien waar men gewerkt heeft en welke jaren. Op oude foto's staan vaak de gegevens van de fotograaf.
• Sensity  foto's herkennen die door een computer zijn gegenereerd.
• Stolen Camera Finder Zoek met metadata in een foto of je serienummer van een camera etc
• SunCalc  zijn schaduwen op foto's echt of niet. (tool) Is Photoshop toegepast?
• Talkwalker Je ziet een logo en denkt "van welke bedrijf is dat het logo?"
• Trace.moe Ik zeg niets. Test zelf.  Is wel erg fijn voor liefhebbers van strips.
• Twitter video downloader
• Waarneming Heel veel Nederlanders hebben hier een account. Upload een foto van een beest, bloem etc en je krijgt als resultaat welke dier of bloem het is en ook waar het meer is gezien in Nederland.  Laatst nog gebruikt toen ik dacht dat ik boktor in huis had. Foto gemaakt van het insect, bleek het volledig onschuldig te zijn. Met de Franse PlantNet app kun je op Apple IOS of Android telefoon snel planten detecteren. Ze beschikken over de grootste plantendatabase ter wereld.
• Whatsapp tool Zoek de profiel foto van een Whatsapp account aan de hand van een 06-nummer
• Who posted what? Met deze door research Henk van Ess ontwikkelde site kun je achterhalen wie welke foto's plaatste op Instagram en Facebook. Je moet daar wel een Facebook account of Instagram account voor hebben.
• Yahoo Image search   Simpel zoeken naar beeldmateriaal.
• Honderden andere digitale tools die u HIER kunt vinden.

Kleding

Op de website van de Vlaamse fotohistorische onderzoeker en genealoog Peter Eyckerman  staan allerlei uitstekende tips om foto's te dateren. Je kunt daar ook het handige eboek "Inleiding tot dateren en identificeren van oude familiefoto’s (tot 1920)" bestellen. Kleding kan een belangrijk aanknopingspunt zijn. Daarbij zijn online mode tijdschriften een goed hulpmiddel zijn. Enkele online modetijdschriften en mode websites:

• Europeana Mode Fashion grootste online modedatabase.  Ontdek mode - historische kleding en accessoires, hedendaagse ontwerpen, catwalkfoto's, tekeningen, schetsen, platen, catalogi en video's - van meer dan 30 Europese openbare en particuliere instellingen.
• Delher Tijdschriften allerlei tijdschriften die je kunt raadplegen.
• Modetijdschrift De Gracieuse 1862-1936  Mode- en handwerktijdschrift. De Gemeentemuseum Den Haag collectie De Gracieuse omvat in totaal 32.000 pagina’s tekst en zwartwit-afbeeldingen, 963 radeerbladen en 1200 kleurafbeeldingen.
• Modetijdschrift Le Art et la  Mode 1880-1960 (met forse hiaten) PS website af en toe offline!
• Modetijdschrift L'Officiel 1921-2009, Frankrijk PS website af en toe offline! KLIK
• MoMu  bibliotheek (Modemuseum Antwerpen) Ontdek hun brede selectie boeken, tijdschriften en documentatie over de thema's mode, kleding, modegeschiedenis, klederdracht, accessoires en andere gerelateerde onderwerpen.
• Beeldbank University for the Creative Arts (VADS) in UK. Design en mode

Tip: Op (oude) foto's staan regelmatig namen van bedrijven (bv muurschilderingen), winkels en soms zelfs persoonsnamen.  Via krantenarchieven bv advertenties is er dan meer te vinden. Staan er oude auto's op de foto, dan zijn de eigenaren via de online historische kentekens databases terug te vinden. 

Dit zijn een hoop tips, maar nog lang niet alles. 

Eric Hennekam

onderzoeker/schrijver